1. Tổng quan về kế toán ngân hàng

1.1. Kế toán ngân hàng là gì?

Kế toán ngân hàng (tiếng Anh là Bank Accountant) là vị trí công việc thực hiện việc ghi chép, tổng hợp, phân loại và giải thích những nghiệp vụ về kinh tế, tài chính để cung cấp những thông tin cần thiết cho các ngân hàng nhằm quản lý hoạt động tiền tệ.

1.2. Đặc điểm của kế toán ngân hàng

– Chỉ làm việc cho ngân hàng: Khác với kế toán tổng hợp, kế toán thuế … có thể làm cho nhiều doanh nghiệp, kế toán ngân hàng chỉ làm việc cho các ngân hàng và nắm rõ những quy định của ngân hàng về tài chính.

– Có tính xã hội và tổng hợp cao: Ngân hàng là tổ chức trung gian giữa các doanh nghiệp, đơn vị tổ chức kinh tế và là nơi diễn ra thường xuyên, liên tục các giao dịch. Do đó kế toán viên của ngân hàng phải phản ánh, tổng hợp các hoạt động tài chính, kinh tế một cách liên tục thông qua các hoạt động thanh toán, tín dụng …

– Xử lý quy trình, nghiệp vụ một cách chặt chẽ: Vì kế toán ngân hàng là một mắt xích quan trọng trong hệ thống ngân hàng, xử lý các nghiệp vụ liên quan tới nguồn tiền lớn nên mọi nghiệp vụ phải luôn được xử lý theo đúng quy trình.

– Tính kịp thời và chính xác cao: Hai trong số những yếu tố rất quan trọng của một ngân hàng là vốn và sự luân chuyển của nguồn vốn trong quỹ tiền tệ. Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng được tổ chức theo thể thống nhất từ các cơ quan trung ương tới địa phương, từ ngân hàng nhà nước tới tư nhân nên nếu có thay đổi thì kế toán phải cập nhật kịp thời và áp dụng chính xác.

– Khối lượng chứng từ lớn và phức tạp: Do những giao dịch của các cá nhân, tổ chức với ngân hàng diễn ra liên tục nên khối lượng chứng từ mà kế toán ngân hàng phải xử lý là cực kỳ lớn, phức tạp. Điều này tạo ra áp lực lớn và không phải ai cũng có thể làm được.

1.3. Đối tượng của kế toán ngân hàng

Có 3 đối tượng chính có thể kể đến sau đây:

• Tài sản được phân loại dựa trên hình thái biểu hiện – hiện trạng: tài sản có – sử dụng vốn – vốn.
• Nguồn hình thành của tài sản: Tài sản nợ hoặc nguồn vốn.
• Sự luân chuyển tài sản giữa các ngân hàng (ngân hàng cùng hoặc khác hệ thống).

1.4. Kế toán ngân hàng có phải kế toán nội bộ không?

Kế toán ngân hàng là một trong các vị trí kế toán nội bộ của doanh nghiệp. Ngoài ra còn những vị trí kế toán nội bộ khác như kế toán kho, kế toán thuế, kế toán tổng hợp … Để tham khảo thêm về kế toán nội bộ, hãy click vào bài xem thêm.

2. Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng

Những nghiệp vụ cơ bản của kế toán tại ngân hàng được liệt kê dưới đây:

• Nghiệp vụ về ngân quỹ, thanh toán trong ngân hàng
• Nghiệp vụ về tín dụng, đầu tư tài chính
• Nghiệp vụ về thanh toán, tín dụng quốc tế
• Nghiệp vụ về kế toán tài sản cố định, công cụ, dụng cụ
• Nghiệp vụ về thánh toán vốn giữa những ngân hàng
• Nghiệp vụ về kinh doanh vàng, đá quý, ngoại tệ
• Nghiệp vụ về nguồn vốn chủ sở hữu
• Nghiệp vụ về thu – chi và kết quả kinh doanh
• Báo cáo tài chính và kế toán

3. Nhiệm vụ chung của kế toán ngân hàng

3.1. Ghi nhận và phản ánh thông tin

Kế toán ngân hàng có nhiệm vụ ghi chép lại, phản ánh kịp thời, nhanh chóng và chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh khi tại ngân hàng cùng những ngân hàng dịch vụ khác. Việc này giúp bảo vệ tài sản của ngân hàng và tài sản của mọi người tại ngân hàng.

3.2. Phân tích và tổng hợp số liệu

Đây là nhiệm vụ quan trọng của kế toán doanh nghiệp, cung cấp những thông tin cho lãnh đạo phục vụ cho hoạt động tham mưu và đề xuất những giải pháp hiệu quả cho hoạt động kinh doanh ngân hàng.

3.3. Kiểm tra đồng thời giám sát hiệu quả sử dụng vốn

Với những khoản thu chi tài chính và sử dụng tài sản của ngân hàng, kế toán ngân hàng sẽ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, đồng thời giám sát chặt chẽ quá trình dùng các nguồn vốn này; từ đó góp phần nâng cao hiệu suất sử dụng vốn.

3.4. Củng cố công tác kế toán và phục vụ tốt khách hàng

Bên cạnh những công việc nội bộ thì ngân hàng còn phải phục vụ, đáp ứng tốt những yêu cầu của khách hàng cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp. Vì thế nên kế toán ngân hàng cần tổ chức tốt công tác kế toán và thực hiện việc tiếp nhận vấn đề, phục vụ khách hàng thật chu đáo, chuyên nghiệp.

Nếu làm kế toán ngân hàng và muốn đổi sang làm kế toán doanh nghiệp, bạn hoàn toàn có thể. Hãy xem thêm công việc của kế toán doanh nghiệp trong bài viết dưới đây.

4. Công việc của kế toán ngân hàng

Những công việc mà một kế toán ngân hàng thường hay làm bao gồm:

• Kiểm tra tính đúng đắn, lập các bảng kê nộp Séc, trình ký và đóng dấu để nộp cho ngân hàng.
• Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của các đề nghị thanh toán và lập các lệnh chi tiền, giấy tờ ủy nhiệm chi (UNC), công văn mua ngoại tệ để nộp ra ngân hàng.
• Kiểm tra các loại chứng từ ngân hàng, định khoản và nhập dữ liệu vào phần mềm.
• Lập, kiểm tra và theo dõi những hồ sơ xin bảo lãnh ngân hàng.
• Lập hồ sơ vay vốn ngân hàng, trả nợ vay ngân hàng.
• Kiểm tra số dư tiền gửi cho các ngân hàng để nắm được sự tăng giảm, báo cáo cho cấp trên để kiểm soát và thực hiện kế hoạch dòng tiền.
• Chuẩn bị hồ sơ để mở L/C, theo dõi tình hình quá trình mở thanh toán, ký hậu vận đơn gốc và bảo lãnh L/C.
• In bảng kê, ký và chuyển cho người kiểm tra bảng kê.
• Tổ chức lưu trữ chứng từ: Giấy nộp tiền NSNN, biên lai thuế, …

5. Định khoản của kế toán ngân hàng

Định khoản kế toán ngân hàng là việc xác định những nghiệp vụ kinh tế phát sinh phải ghi vào bên Nợ, bên Có của tài khoản kế toán tương ứng với số tiền cụ thể. Định khoản kế toán ngân hàng sẽ giúp kế toán thực hiện các báo cáo đúng và chính xác về số liệu.

Các bước định khoản

• Bước 1: Xác định xem trong mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh có liên quan tới những đối tượng kế toán nào tương ứng.
• Bước 2: Xác định xem đối tượng kế toán nào tăng, đối tượng nào giảm với một số tiền cụ thể.
• Bước 3: Xác định sẽ ghi NỢ, ghi CÓ cho tài khoản nào, số tiền cụ thể là bao nhiêu.
• Bước 4: Kiểm tra tổng tiền ghi vào bên NỢ và bên CÓ của các tài khoản.

6. Những kỹ năng cần có

Để trở thành một kế toán ngân hàng chuyên nghiệp sẽ cần phải có cả kỹ năng chuyên môn lẫn kỹ năng mềm. Một số kỹ năng cơ bản có thể kể đến là:

• Kỹ năng về chuyên môn và nghiệp vụ kế toán ngân hàng.
• Kỹ năng sử dụng tin học văn phòng thành thạo, sử dụng được những phần mềm kế toán có tính chuyên ngành để hỗ trợ công việc.
• Kỹ năng phân tích các chỉ số.
• Kỹ năng sắp xếp công việc và quản lý thời gian để tránh bị quá tải khi làm việc.
• Khả năng tập trung cao độ trong môi trường áp lực cao.
• Kỹ năng thuyết trình, trình bày tốt.
• Tỉ mỉ, kỹ lưỡng trong khi làm việc.